Tula in opstand.

Biografie van de slaaf Tula van Curacao.

17 augustus 1795.

17 augustus 1795 vroeg in de ochtend op plantage Kenepa gelegen op het Westelijke deel van het eiland Curacao een voormalige kolonie van Nederland. Die dag begon anders dan alle andere dagen. De zon kwam op en een groep slaven onder leiding van een zekere Tula waarvan wij tot op heden geen achternaam kennen,hebben het werk neergelegd en kwamen in opstand voor hun vrijheid en een menswaardig bestaan.Tula was goed geïnformeerd want hij heeft uit gesprekken van zeelieden vernomen dat zijn lotgenoten op Haïtie al enige tijd van hun vrijheid genoten.Hun Franse onderdrukkers hebben hen in vrijheid gesteld. Maar deze intelligente strateeg had ook uit de gesprekken begrepen dat Nederland destijds bezet was door deze Fransen. Dus vond Tula dat hij en zijn medelotgenoten op Curacao ook recht hadden op hun vrijheid.De toenmalige plantage eigenaar Caspar Lodewijk van Uytrecht wist niet wat hem toen overkwam en had gelijk hulp ingeroepen, want zij konden zelf geen weerstand bieden tegen deze groep slaven die erg overtuigd waren van hun rechten. Deze groep ontevreden slaven trokken verder op naar de naburige plantages om hun medelotgenoten te informeren en de slaven te bevrijden uit gevangenschap. Maar hun plan was vooral bedoeld om zich te kunnen verenigen voor hun strijd naar vrijheid. Inmiddels had Tula en zijn lotgenoten een aantal van 22 slaven uit gevangenschap bevrijd en ze waren goed op dreef.Om moed in te drinken gebruikten ze een mengsel van rum gemengd met een poeder van gemalen geitenhoorn, men noemt dit (awa di huramentu ) gezworen water.

18 augustus 1795.

18 augustus 1795 s'ochtends trokken de slaven onder leiding van Tula richting Porto Marie men was van mening om naar Willemstad te gaan om mogelijk versterking te zoeken.Inmiddels was de groep slaven in opstand behoorlijk gegroeid.De plantage eigenaars en de blanke bewoners van het westelijk deel van Curacao voelden zich dusdanig bedreigd en moesten vluchten naar de hoofdstad Willemstad waar zij enige bescherming konden genieten.De groep slaven was ondertussen zo groot geworden waardoor zij niet genoeg te eten en te drinken hadden om zich staande te houden.Hiierdoor besloten ze de onbemande landhuizen en plantages leeg te roven om eten en drinken te zoeken en lieten zij uit woede en frustratie een spoor van vernielingen achter.Tot zover waren er geen menselijke slachtoffers of doden gevallen,alleen behoorlijke materiële schade.Vanuit Porto Marie stuurde Tula toen een groep slaven onder leiding van een zekere slaaf Luis Mercier om meer lotgenoten uit het westelijk deel van Curacao te gaan alarmeren en te bevrijden zodat ze zich met z'n allen konden verenigen.Er werd veel winst geboekt daar in het westen,zelfs wapens en munitie hadden de slaven kunnen veroveren.Daar vond een incident plaats waardoor het eerste dodelijke slachtoffer viel onder de blanke bevolking.Een Nederlandse schoolmeester met de naam Sabel was zo materialistisch dat hij ondanks alle comotie terug ging naar zijn plantage om zijn eigendom te beschermen.Tot zijn spijt werd hij ook gevangen genomen en mee gevoerd.Een slaaf met de naam Pedro Wacao heeft uit woede deze hebzuchtige blanke schoolmeester achter zijn paard vastgebonden en meegesleept,de arme schoolmeester liep daardoor behoorlijke verwondingen op waardoor de slaaf Luis Mercier besloot om hem uit zijn lijden te verlossen.

19 augustus 1795.

19 augustus 1795 heeft luitenant RG Plegher besloten om de groep slaven in opstand bij Porto Marie aan te vallen. Maar dit mocht niet baten want de slaven hebben toen de strijd tegen een gewapend leger overwonnen.Hierdoor veroverde de slaven ongeveer zo'n 80 geweren met munitie erbij om hun strijd voort te kunnen zetten.De groep slaven onder leiding van Luis Mercier was ondertussen ook in opmars naar Porto Marie om Tula en zijn groep te versterken en dus werd de hoofdgroep uitgebreid naar grofweg 1200 slaven.Het was een grote verassing voor de blanke onderdrukkers dus dacht men toen,met één nederlaag op zak wordt het tijd om met Tula te gaan onderhandelen.Kolonel Baron van Westerveld stuurde een groter leger van 200 mankracht die goed gewapend waren en een pastoor om gesprekken te voeren voor de onderhandelingen met Tula.Een zogenaamde pater Jacobus Schink heeft Tula zo ver gekregen om in gesprek te gaan ter onderhandeling.Maar helaas...! ondanks alle goede en minder goede bedoelingen van de blanke onderdrukkers verliepen deze gesprekken niet naar wens zoals men had verwacht.Tula was te goed geïnformeerd en onderbouwd met feiten en liet zich niet strikken, bovendien was hij heilig ervan overtuigd dat hij en zijn lotgenoten in hun recht stonden en dat ze wel zeker hun vrijheid verdienden. 

Dit is de schilderij getiteld ( Victoria na Porto Mari ) gemaakt door de kunstenaar Edsel Selberie.

Dit is een illustratie van hoe Tula z'n lotgenoten deze avond toesprak om ze te laten begrijpen dat er geen weg terug meer was maar ook om ze te bemoedigen om voor hun rechten op te komen na de overwinning op het leger van luitenant RG Plegher.

Dit schilderij wordt uitgebreid besproken in de kunst galerie.

19 augustus 1795.

19 augustus 1795,dit zijn de woorden van een man waarvan men beweerd dat hij een zeer geveijnsd schurk zou zijn geweest.En ik citeer Tula tijdens de onderhandelingen met pater Schink:Heer pater zij hebben ons erg slecht behandeld. Wij willen niemand kwaad doen, maar wij willen vrijheid. Deed ik iets fout door 22 broeders uit de gevangenis te bevrijden waar zij onterecht zaten? Eens werd ik vastgebonden en geslagen, ik riep zonder ophouden " genade voor een arme slaaf " totdat zij me hebben losgemaakt terwijl het bloed uit mijn mond golfde. Ik wierp me op mijn knieën en riep tot God " O Goddelijke Majesteit, O Zuiverste Geest, is het dan Uwe wil dat wij zo mishandeld worden? " Komen niet alle mensen dan uit één vader Adam en moeder Eva? "  Ai vader zelfs een dier krijgt een betere behandeling.

Opvallend genoeg was toen de rol van de protestantse kerk destijds op Curacao, een religieuze kerk die het Christelijk geloof hoort te evangeliseren zoals Jezus het bedoeld heeft maar die toenertijd de trans Atlantische slaven op Curacao niet als gelijkwaardige mensen aanvaarde want deze kerk doopte geen slaven. Het is dus gebleken dat zelfs op gebied van het geloof er sprake was van rassen discriminatie.De Nederlandse protestantse kerk beschouwde toen hun geloof als exclusief voor blanken.Gelukkig waren er wel Katholieke priesters op Curacao die het werk van God serieus namen zodat deze arme zielen behouden konden worden.Het is dan ook niet vreemd dat bijna 90% van de bevolking van Curacao tegenwoordig het katholiek Christelijk geloof aanhangt.

De onderhandelingen liepen stuk,men had dit niet verwacht en dus moest pater Schink met lege handen vertrekken,terug naar Baron van Westerveld.Voordat de pater vertrok,heeft Tula hem aangeboden dat hij gebruik kon maken van zijn muilezel en een pakket eten en drinken voor zijn terugreis naar de Baron.Deze was behoorlijk ontdaan van het resultaat uit de onderhandelingen en besloot toen onmiddelijk aan te vallen.Met een leger van 200 mankracht met een goede strategie, goed getraind en gewapende soldaten vertok de baron richting Porto Marie.Deze keer vielen zij van twee kanten tegelijk aan waardoor zij de slaven konden verassen en met succes. 9 slaven werden gedood en vele gewonden en daarnaast werden ook nog12 gevangengenomen terwijl er twee blanke burgers door het leger werden bevrijd.De rest van de slaven onder leiding van Tula ontsnapten richting St Cristoffelberg om zich daar te verschuilen en te beraden.Maar van opgeven was er geen sprake,er was toen geen weg meer terug.Tula en zijn mannen hadden een strategie bedacht om alle voedselvoorraden van hun tegenstanders te beroven en hun waterputten te vergiftigen.Maar helaas liep deze strijd voor deze dappere strijders die voor hun rechten opkwamen later toch niet goed af. Veel van de opstandelingen werden ontmoedigd door honger, dorst en uitputting en pleegden daarom zelfmoord.Anderen gaven zich over aan het leger van de Baron. Maar Tula en Carpata en een kleine groep slaven gaven zich niet over en verscholen zich in de bergen en de bossen uit de omgeving.Maar Curacao is een klein eilandje en dus kan je je daar helaas niet al te lang schuil houden.Tula een man met een visie wat hem heeft toegeleid naar zijn missie waarvoor men toen geen begrip kon opbrengen, dreigt een martelaar te worden voor zijn idealen het mensenrecht en emancipatie.Men was toen van mening dat deze geveijnsde schurk Tula zoals men toen over hem dacht,op een afschuwelijke wijze ter dood moest worden gebracht om de rest van de slaven bevolking goed af te schrikken en te intimideren om dit nooit meer te doen.Daarom heeft het leger een beloning uitgeloofd op de hoofden van deze twee dappere slaven. Als iemand deze twee kon veraden zodat het leger hun kon vangen,dan kreeg die z'n vrijheid en een ( manumissie ) een aanzienlijke som geld.Tula heeft zijn uiterste best gedaan om zijn mede lotgenoten te onderwijzen om hun ervan bewust te maken van bepaalde feiten, daarna heeft hij ze kunnen bemoedigen om voor hun rechten op te komen wanneer het nodig is, hij was een figuur die je geweldig kon inspireren met het gevoel voor rechtvaardigheid,al deze wijze lessen waren niet genoeg geweest om de ingebakken angst uit de gestolen zielen van zijn deze geïntimideerde mensen te bannen.Het is dan ook niet vreemd dat één van Tula's lotgenoten zelf hem heeft veraden met alle gevolgen van dien. 

19 september 1795.

19 september 1795 heeft een slaaf, een lotgenoot van de opstandelingen de schuilplaats van Tula en Carpata bij het leger bekend gemaakt waardoor deze twee gevangen werden genomen en vervoerd naar Fort Amsterdam in de hoofdstad Willemstad.Ondertussen was ook Luis Mercier opgepakt in de buurt van Kenepa en ook hij moest in de gevangenis bij Rif zijn lot afwachten.Dat Tula en zijn mannen dapper waren geweest is een feit, en dat de onderdrukkers toen geen begrip kon opbrengen voor hun motivatie is jammer genoeg,maar dat Tula tenslotte verraden werd door iemand uit eigen volk waar hij zo hard voor heeft gestreden, is het meest tragisch wat je zou kunnen overkomen. Wat zou Tula hebben gedacht toen hij in gevangenschap zijn vonis moest afwachten? zou hij niet hetzelfde hebben gezegd zoals Jezus dat zo mooi zei  " Vader vergeef hen want ze weten niet beter . "

3 oktober 1795.

3 oktober 1795 Tula, Bastiaan Carpata en Pedro Wacao zullen publiekelijk ter dood worden gebracht.Hat vonnis luidt als volgt:Tula wordt als eerste vast gebonden op een kruis waarna een beul al zijn botten in z'n lichaam zal doen breken door hem af te ranselen met een ronde ijzeren staaf.Meestal begint men hier bij de voeten en de enkels en zo gaat men naar boven tot aan het hoofd.Deze vorm van martelen stamt uit de middeleeuwen en wordt Radbraken genoemd.

Nadat Tula dit allemaal heeft moeten doorstaan kwam er een tweede marteling aan.Hier heeft men zijn gezicht ingesmeerd met één of ander dierlijk vet en vervolgens hield men een brandende fakkel voor zijn gezicht tot deze verschroeid werd en in brand stond.Deze vorm van marteling noemt men ( in het aangezicht geblakerd worden.)

Hoeveel pijn kan een mens verdragen zou je zeggen,want daarna kwam er nog een derde straf aan maar dit kwam meer als een soort van verlossing voor hem uit z'n leed.Een beul zal hem ditmaal met een grote houthakkersbijl onthoofden en daarna zal men zijn hoofd als een soort troffee op een spiets zetten om de menigte die deze gruwelijke vertoning verplicht moesten aanschouwen nog meer te intimideren.

En alsof het nog niet genoeg is werd zijn lichaam in kleine stukken gehakt en in zee gegooid als visvoer.Hoeveel moet je iemand kunnen haten om dergelijke straffen te kunnen bedenken? Ondertussen heeft Bastiaan Carpata dit alles moeten toezien om te kunnen vaststellen wat zijn lot zal zijn, want ook hij moest dit ondergaan.Pedro Wacao moest eerst zelf voelen wat hij de schoolmeester Sabel had aangedaan,daarom werd hij zelf ook achter een paard vastgebonden en rond het schavot gesleept en daarna heeft men zijn handen en voeten afgehakt en vervolgens werd zijn hoofd verbrijzeld met een zware moker.

De kunstenaar Edsel Selberie geeft hier zijn eigen versie van de verhalen rond Tula.Uit verschillende bronnen heeft hij informatie kunnen winnen om dit dan vanuit een geheel ander en eigen perspectief te benaderen. Dit is zijn visie als kunstenaar.

Landhuis Kenepa.

Dit was de plek waar de tot slaaf gemaakte,onder leiding van Tula in opstand kwamen voor de fundamentele rechten als mens en hun persoonlijke vrijheid. De plantage eigenaar Casper van Utrecht wist die dag niet wat hem overkwam en riep direkt hulp in vanuit de hoofdstad Willemstad.

Werkplaats van museo Tula.

Hoofd ingang museo Tula.

Hier onderaan bevindr zich een video met opname van landhuis Kenepa te Curacao.Dit is de plek waar in 1795 de grootste slavenopstand ooit op Curacao begon.Tegenwoordig is landhuis Kenepa gerestaureerd en omgedoopt tot Museo Tula en dient om de geest van deze dappere held levend te houden.De nazaten van de Nederlandse trans Atlantische tot slaaf gemaakte hebben het volle recht om dit bijzondere plek met z'n historische waarde te kunnen blijven behouden en bezoeken.Net als Ninsee hier in Nederland dreigt ook museo Tula binnenkort z'n deuren te moeten gaan sluiten door bezuinigingen van de regering.In plaats daarvan wil men in een gebouw met zoveel historische waarde als museo Tula een discotheek gaan beginnen.Ik moet zeggen dat ik het wel schandalig vind.Net zo als men toen Tula weggevaagd heeft van deze aardbodem,op de zelfde wijze wilt men met een historische plek van Curacao gaan doen.Het is al zo dat het landhuis, plantage en strand van Porto Marie ook een historische plek van Curacao vernietigd zijn en moesten plaatsmaken voor één of ander resort.Wil men op deze manier de zogenaamde zwarte bladzijdes uit de Nederlandse geschiedenis vervagen?

Waarom specifiek dit vonnis voor Tula?

Ik wil u alvast erop wijzen dat dit mijn eigen filosofische benadering is t.a.v. het levensverhaal van Tula.

Ik vroeg me af waarom men deze specifieke martelingen en vorm van executie heeft uitgekozen ?

1e marteling (radbraken)

Tula was niet kleingeestig en durfde op te komen voor zijn rechten als mens.Om zijn rechten en zijn vrijheid te krijgen moest hij in opstand komen.Opstand betekent het opstaan voor je rechten.Tula zijn eerste marteling was het radbraken,dat betekent dat alle botten in iemands lijf gebroken worden.Als iemands botten allemaal gebroken zijn,kan die niet meer opstaan.Dus staat dit in het vonnis symbolisch voor niet meer in opstand kunnen komen want je bent niet meer instaat om te kunnen opstaan. 

2e marteling  (blakeren)

Iemand heeft een gezicht en als die een eerlijk en rechtvaardig iemand is die niets te verbergen heeft dan kan die gerust z'n gezicht vertonen.Maar als die een oneerlijke huichelaar is die alles te verbergen heeft dan durf die z'n gezicht niet te vertonen.Er is zelfs een uitspraak die luidt ( hoe durf je je gezicht te vertonen) met andere woorden je zou je moeten schamen.In het papiaments zegt men bon tin kara? ( heb je geen gezicht? ) en dat betekent hoe durf je? De tweede marteling uit het vonnis van Tula had ook weer een symbolische betekenis.Men wou duidelijk maken dat Tula zich zou moeten schamen.Door zijn gezicht te blakeren (verbranden) heeft Tula plotseling geen gezicht meer en dus alle reden om zich te moeten schamen want hoe durfde hij ons zo voorschut te zetten.

3e marteling (onthoofding)

Het hoofd van iemand,een organisatie of een bedrijf enz,is altijd iemand die leiding moet geven.Met andere woorden Tula had de leiding tijdens deze opstand en werd dus gezien als het hoofd.De 3e marteling uit het vonnis staat alweer symbolisch voor het afzetten van het hoofd of de leider van de opstand.Door hem te onthoofden hadden de achtergebleven slaven plotseling geen leider meer, dus zouden zij weer moeten gaan gehoorzamen.

4e  (in stukken gehakt)

De uitspraak( dat hakt erin )staat voor iets dat veel geld gaat kosten.Tula zou de onderdrukkers heel veel geld gaan kosten.Zijn opstand voor vrijheid van de slaven zou het einde kunnen betekenen van een welvarend tijdperk voor de blanke onderdrukkers en dat hakt erin.Dus dacht men toen om dit ook symbolisch in zijn vonnis te zetten.Er bestaat ook nog een gezegde dat luidt (de vijand in de pan hakken) en dit betekent iemand geheel vernietigen.De gedachte die hierachter schuilt is, je zou ons veel geld gaan kosten dus ( dat hakt erin ) en daarom zullen we de vijand in de pan hakken en dat betekent (Tula geheel vernietigen).

5e ( in zee gooien)

Tula wou zo graag zijn vrijheid en die van zijn lotgenoten.Dat had toegeleid dat hij bereid was om daarvoor te moeten strijden.In het vonnis staat wederom symbolisch aangegeven dat de stukken van zijn lijf in zee zal worden gegooid.Zee staat symbool voor vrijheid, dus met andere woorden hij mocht uiteindelijk zijn vrijheid in zee vinden nadat de stukken van zijn lijf in zee zou worden gegooid.  

Opsomming.

Tula heeft gestreden voor z'n vrijheid en dat mocht hij krijgen nadat hij niet meer in opstand kon komen,want hij zou zich eigenlijk moeten schamen,daarom werd hem zijn leiderschap ontnomen die de onderdrukkers teveel geld zou gaan kosten en werd hij geheel vernietigd om uiteindelijk in zee zijn vrijheid terug te vinden.

Dit is hoe de kunstenaar Edsel Selberie deze zaak heeft benaderd. Hij trok zijn eigen conclusies. Nooit eerder heeft iemand anders hierover een licht doen schijnen.

Het vonnis van Pedro Wacao.

In tegenstelling tot de leiders van de opstand van 17 augustus 1795 kreeg Pedro Wacao de slaaf die schoolmeester Sabel achter zijn paard heeft vastgebonden ook opmerkelijke straffen in zijn vonnis.Men vond dat hij hetzelfde moest voelen en ervaren wat hij de schoolmeester heeft aangedaan.Dus werd Pedro Wacao zelf ook achter een paard vastgebonden en rond het schavot gesleept.Daarna werden zijn handen en voeten afgehakt,dat betekent dat je voortaan met je handen van een blanke afblijft.Vervolgens werd zijn hoofd met een zware ijzeren moker verbrijzeld en dat betekent dat je het uit je hoofd moet halen om zoiets met een blanke te durven doen.Met andere woorden het vonnis van pedro Wacao had wederom martelingen die symbolische betekenissen hadden.Het is merkwaardig genoeg hoe men deze zaak heeft benaderd om tot deze martelingen te komen.Als ik alles op een rijtje zet begrijp ik beter waarom men twee weken nodig had om tot deze vonnissen te komen maar ook waarom men tot alles instaat was om deze dappere slaven te moeten vangen en te elimineren.De angst bij de blanke onderdrukkers was toen dermate groot dat zij de slavenbevolking op Curacao weer flink moesten gaan intimideren zodat zij hen weer konden onderdrukken.Tula heeft zijn blanke onderdrukkers zo doen schrikken dat zij behoorlijk gefrustreerd raakten.Al deze frustraties komen symbolisch voor in de vonnissen van deze strijders.Om deze frustraties een plek te geven moest Tula en zijn dappere strijders al deze gruwelijke martelingen ondergaan.